“น้ำตาลแว่น” ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากน้ำตาลโตนดของชาวอำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา ที่สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น นำมาสู่อาชีพและรายได้ไว้หล่อเลี้ยงสมาชิกในครอบครัว
ในพื้นที่อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา ถือเป็นพื้นที่ที่มีต้นตาลโตนดปลูกมากที่สุดในประเทศไทย ทำให้ชาวบ้านบ้านคลองฉนวน หมู่ที่ 5 ตำบลชุมพล อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา ได้รวมตัวก่อตั้งกลุ่มอาชีพผลิตภัณฑ์น้ำตาลโตนดขึ้นมา เพื่อแปรรูปน้ำตาลโตนดเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น น้ำตาลแว่น น้ำตาลผง น้ำตาลปี๊บและได้พัฒนามาเรื่อยๆ จนปัจจุบันได้รับการยอมรับเป็นสินค้าระดับ 4 ดาว ของอำเภอสทิงพระ ที่สร้างงาน สร้างอาชีพและรายได้ไว้หล่อเลี้ยงสมาชิกในครอบครัว
นางดำ คล้ายสีนวล ประธานกลุ่มอาชีพผลิตภัณฑ์น้ำตาลโตนด กล่าวว่า เมื่อเว้นว่างจากการทำนาได้รวมกลุ่มกันแปรรูปน้ำตาลโตนดเป็นผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย ส่งผลให้น้ำตาลโตนดมีมูลค่าเพิ่มขึ้น สามารถสร้างรายได้ให้กับชุมชน รวมทั้งคนในชุมชนและได้เห็นถึงคุณค่าของตาลโตนด ทำให้อาชีพและวิถีชีวิตการทำน้ำตาลโตนดหวนกลับมาอีกครั้ง หลังจากที่อาชีพนี้ลดลงเรื่อยๆตามกาลเวลาและนำไปสู่การกลับมาอนุรักษ์อาชีพการทำน้ำตาลโตนดให้คงอยู่ นอกจากนี้ยังเปิดกว้างให้ผู้สนใจทุกเพศทุกวัยเข้าเยี่ยมชมและเรียนรู้วิถีชีวิตการทำน้ำตาลโตนด อีกด้วย
สำหรับตาลโตนดเป็นพืชที่มีคุณค่าและมีประโยชน์ตลอดทั้งลำต้น น้ำตาลสามารถนำมาแปรรูปจำหน่าย ผลนำไปขาย ใบนำมาทำเป็นภาชนะใส่น้ำตาลกวนเพื่อตากเป็นน้ำตาลแว่นและยังนำไปใช้มุงหลังคา ส่วนลำต้นใช้ทำเสาบ้านหรือหลักสำหรับจอดเรือ ซึ่งมีความแข็งแรงและทนทานมากและยังให้ผลน้ำตาลต่อเนื่องตลอดปี แต่ในฤดูที่ให้ผลผลิตสูงและมีคุณภาพ อยู่ในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคมของทุกปี
นางดำ คล้ายสีนวล ประธานกลุ่มอาชีพผลิตภัณฑ์น้ำตาลโตนด กล่าวเพิ่มเติมอีกว่า สินค้าที่ได้รับความนิยมและเป็นที่ต้องการของลูกค้านั้นคือ น้ำตาลแว่น ซึ่งเป็นภูมิปัญญาที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ โดยการทำน้ำตาลแว่นนั้นจะต้องใช้เวลาและความอดทน ขั้นแรกจะต้องนำน้ำผึ้ง 6–7 ลิตรมากรองใส่กระทะ เติมน้ำมันมะพร้าว 2–3 หยดเพื่อไม่ให้เกิดฟองเวลาเคี่ยว ตั้งไฟเคี่ยวประมาณ 10 นาที จากนั้นกวนโดยใช้ไม้พายประมาณ 10 นาทีจนเห็นเป็นสีน้ำตาลเข้ม แล้วใช้ไม้กวนตีประมาณ 5 นาที นำมาตักหยอดลงในแว่นที่เตรียมไว้ทิ้งไว้จนแห้งจึงเก็บใส่กล่อง ชะลอม หรือถุงตามความต้องการของตลาด
นับว่าเป็นอีกหนึ่งช่องทางสร้างรายได้และใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์สูงสุดของคนในชุมชนบ้านคลองฉนวน อำเภอสทิงพระ ที่เน้นการพึ่งพาตนเองเป็นหลัก ซึ่งจะช่วยให้ชาวบ้านมีความเข้มแข็ง สามารถพึ่งพาตนเองได้และใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้คุ้มค่ามากที่สุด
