เปิด “ศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก” แห่งแรกของโลกในไทย

เปิด “ศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก” แห่งแรกของโลกในไทย
เดินหน้านำดาราศาสตร์พัฒนาชาติและประชาคมโลก

สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ต้อนรับนายซิง ฉู่ รองผู้อำนวยการใหญ่องค์การยูเนสโก ในโอกาสเยือนไทยและเดินทางมาเป็นประธานเปิด “ศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก” แห่งแรกของโลกอย่างเป็นทางการ ณ อุทยานดาราศาสตร์สิรินธร เชียงใหม่ ภายใต้การดำเนินงานของ สดร. ยกระดับวงการดาราศาสตร์ไทยให้ก้าวสู่การเป็นผู้นำด้านดาราศาสตร์ระดับสากล พร้อมเดินหน้านำดาราศาสตร์พัฒนาชาติและประชาคมโลก 

สดร. ร่วมกับ คณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ กระทรวงศึกษาธิการ จัดพิธีเปิดศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก ตั้งอยู่ภายในอุทยานดาราศาสตร์สิรินธร จ.เชียงใหม่ เมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 2562  ณ ลานจักรราศี อุทยานดาราศาสตร์สิรินธร อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ ได้รับเกียรติจากนายซิง ฉู่ รองผู้อำนวยการใหญ่องค์การยูเนสโก มาเป็นประธานในพิธี รองศาสตราจารย์บุญรักษา สุนทรธรรม ที่ปรึกษา พร้อมด้วยผู้บริหาร สดร. ร่วมให้การต้อนรับ โอกาสเดียวกันนี้ รองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ รองปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กงสุลใหญ่อินเดีย กงสุลพาณิชย์ สถานกงสุลใหญ่แห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน กงสุลกิตติมศักดิ์สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี กงสุลกิตติมศักดิ์ออสเตรเลีย ประจำจังหวัดเชียงใหม่ หัวหน้าส่วนงานด้านการศึกษาคุณภาพอย่างทั่วถึงของยูเนสโกประจำกรุงเทพ พร้อมด้วยผู้บริหารหน่วยงาน สถานศึกษาในจังหวัดเชียงใหม่ ให้เกียรติร่วมงานดังกล่าวด้วย  

 นายซิง ฉู่ รองผู้อำนวยการใหญ่ยูเนสโก กล่าวว่า ยูเนสโกเป็นเกียรติอย่างยิ่งที่ได้ร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการผลักดันให้เกิดการจัดตั้งศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก เพราะศาสตร์แขนงนี้เป็นศาสตร์ที่ส่งเสริมการเรียนรู้ที่ยั่งยืนอย่างแท้จริง ดาราศาสตร์เป็นสาขาวิชาวิทยาศาสตร์ที่เก่าแก่ของโลก ช่วยกระตุ้นการเรียนรู้ให้แก่เยาวชนตั้งแต่วัยเยาว์ ก่อให้เกิดการพัฒนาทั้งในทางวัฒนธรรมและสังคม ซึ่งไม่เพียงแต่ในประเทศที่พัฒนาแล้วเท่านั้น การเรียนรู้ด้านดาราศาสตร์ยังตอบโจทย์หัวข้อการพัฒนาอย่างยั่งยืนของสหประชาชาติในแง่ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ กระตุ้นให้เกิดความใฝ่รู้วิทยาศาสตร์ในวงกว้าง อีกทั้งยังเป็นกุญแจสำคัญในการทำความเข้าใจเอกภพและมนุษยชาติ  อันจะนำมาสู่การพัฒนาเทคโนโลยีและการพัฒนาสังคมที่เหมาะสมต่อไป

ที่ผ่านมายูเนสโกมีส่วนร่วมในโครงการต่างๆ เพื่อสนับสนุนดาราศาสตร์มาอย่างต่อเนื่อง อาทิ ร่วมกับสหพันธ์ดาราศาสตร์สากล (The International Astronomical Union : IAU)  กำหนดให้ปี 2009 เป็นปีดาราศาสตร์สากล (International Year of Astronomy : IYA 2009) เฉลิมฉลองครบรอบ 400 ปี ที่กาลิเลโอใช้กล้องโทรทรรศน์สำรวจดวงดาวเป็นครั้งแรก และกำหนดให้ปี 2015 เป็นปีแสงสากล (International Year of Light : IYL 2015) เป็นต้น สะท้อนให้เห็นความสำคัญของดาราศาสตร์ต่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ทั้งด้านการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแก่สังคมโดยกว้าง

รองศาสตราจารย์บุญรักษา  สุนทรธรรม  ที่ปรึกษาสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ กล่าวว่า “ศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก” เป็นศูนย์ฝึกอบรมและวิจัยภายใต้ยูเนสโก ประเภทที่ 2 แห่งแรกในประเทศไทย และยังเป็นศูนย์ฝึกอบรมด้านดาราศาสตร์ระดับนานาชาติแห่งแรกของโลก ดำเนินงานโดยสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ตั้งอยู่ภายในอุทยานดาราศาสตร์สิรินธร จังหวัดเชียงใหม่ จัดตั้งขึ้นเพื่อกระชับความสัมพันธ์ในมติทวิภาคีและพหุภาคีระหว่างรัฐบาลไทยและองค์การยูเนสโก ดำเนินการฝึกอบรมและถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านดาราศาสตร์ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม รวมถึงศาสตร์อื่นๆ ที่เกี่ยวข้องแก่ ผู้เชี่ยวชาญ นักวิจัย ครู นักเรียน นักศึกษา และผู้สนใจ โดยอาศัยความรู้ ความเชี่ยวชาญจากบุคลากรด้านดาราศาสตร์และโครงสร้างพื้นฐานทางดาราศาสตร์ของไทยทั้งในและต่างประเทศ ในกำกับของสดร. มุ่งหวังให้เกิดการพัฒนาศักยภาพบุคลากรในสาขาดังกล่าวทั้งในและต่างประเทศ เน้นกลุ่มประเทศกำลังพัฒนาและด้อยพัฒนาในภูมิภาคต่าง ๆ ทั่วโลก รวมถึงประเทศสมาชิกขององค์การยูเนสโก เพื่อรังสรรค์สังคมให้เข้มแข็ง สอดรับกับนโยบายของรัฐบาล และ 17 หัวข้อการพัฒนาอย่างยั่งยืนขององค์การสหประชาชาติ (UN 17 Sustainable Development Goals) ที่ต้องการพัฒนาประชาคมโลกให้ดียิ่งขึ้น

รศ. บุญรักษา กล่าวเพิ่มเติมว่า สดร. ได้รับแต่งตั้งจากองค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ให้เป็น “ศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก (International Training Centre of Astronomy under Auspices of UNESCO)” เมื่อปี 2555 และได้รับการรับรองจากที่ประชุมสมัยสามัญของยูเนสโก ครั้งที่ 38 ในปี 2558 จากนั้น สดร. ได้ดำเนินการจัดทำข้อตกลงความร่วมมือว่าด้วยการจัดตั้งศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก และจัดพิธีลงนามข้อตกลงความร่วมมือฯ ขึ้นเมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2560 ซึ่งข้อตกลงดังกล่าวช่วยส่งเสริมบทบาทของรัฐบาลไทยในการดำเนินนโยบายขับเคลื่อนสังคมแห่งการเรียนรู้ โดยใช้ความรู้ด้านดาราศาสตร์เป็นเครื่องมือหลักในการพัฒนาบุคลากรของชาติและประชาคมโลก ตอกย้ำบทบาทไทยในฐานะประเทศสมาชิกองค์การยูเนสโก ในการขับเคลื่อนประเทศและภูมิภาคต่างๆ ไปสู่เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนขององค์การสหประชาชาติ รวมทั้งกระชับความร่วมมือระหว่างไทยกับองค์การยูเนสโก ผ่านการแลกเปลี่ยน สนับสนุน และส่งเสริมผู้แทน ผู้เชี่ยวชาญ ในแขนงที่เกี่ยวข้องจากรัฐบาลไทยและองค์การยูเนสโก 

นับตั้งแต่ได้รับการรับรองจากยูเนสโก สดร. จัดกิจกรรมถ่ายทอดองค์ความรู้ทางดาราศาสตร์ การฝึกอบรมและการประชุมเชิงปฏิบัติการทางดาราศาสตร์ทั้งระดับภูมิภาคและนานาชาติ ในกรอบการดำเนินงานของศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโกมาอย่างต่อเนื่อง ก่อให้เกิดกิจกรรมเพื่อการพัฒนาด้านดาราศาสตร์ในประเทศไทย นำมาซึ่งความตระหนักด้านดาราศาสตร์ให้กับภูมิภาคฯ และนำไปสู่การยกระดับวงการดาราศาสตร์ไทยให้ก้าวสู่การเป็นผู้นำด้านดาราศาสตร์ในระดับสากลต่อไปในอนาคต

  ติดตามรายละเอียดกิจกรรมของศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโกได้ที่ www.narit.or.th/itca และ www.facebook.com/ITCAUNESCO